ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಸರಕಾರ ರಚಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತ ಸನ್ನಿವೇಶ
ನವದೆಹಲಿ: ಇತ್ತ ಕಡೆ 2024 ರ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಎನ್ ಡಿ ಎ ಒಕ್ಕೂಟ 292 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಗಳಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಈಗ ಸತತ ಮೂರನೇ ಬಾರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರದ ಚುಕ್ಕಾಣಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತಿದೆ.ಈಗ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಅವರಿಗೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದು, ನೂತನ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕಾರ ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ಜೂನ್ 9 ಕ್ಕೆ ನಿಗದಿ ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ಹೇಗೆ ರಚನೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಈ ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳು: ಮತಗಳನ್ನು ಎಣಿಸಿದ ನಂತರ, ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಪ್ರತಿ ವಿಜೇತ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸುತ್ತದೆ. ಫಾರ್ಮ್ 22 ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳು ಹೊಸದಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಲೋಕಸಭಾ ಸದಸ್ಯರ ಗುರುತನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತವೆ.
ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ: ಹೊಸ ಸಂಸದರ ಸೇರ್ಪಡೆಗೆ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿವೆ. ಅವರನ್ನು ಲೋಕಸಭೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ನೂತನ ಲೋಕಸಭೆಯ ರಚನೆ: ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಚುನಾಯಿತ ಸಂಸದರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ, ಆಗ ಹೊಸ ಲೋಕಸಭೆಯ ರಚನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ. ಸರ್ಕಾರ ರಚನೆಯ ಮುಂದಿನ ಹಂತಗಳಿಗೆ ಈ ಪಟ್ಟಿ ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಫಲಿತಾಂಶದ ನಂತರದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು: ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ನಂತರ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಕ್ಷ ಅಥವಾ ಒಕ್ಕೂಟವನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಲು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಧಿಸಿದ ಬಹುಮತವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಈ ಆಹ್ವಾನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಬಹುಮತದ ಅವಶ್ಯಕತೆ: ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಲು, ಪಕ್ಷ ಅಥವಾ ಒಕ್ಕೂಟವು 543 ಲೋಕಸಭಾ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 272 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಬೇಕು. ಈ ಬಹುಮತವು ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸಲು ಅವರಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಅತಂತ್ರ ಸಂಸತ್ : ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷ ಅಥವಾ ಒಕ್ಕೂಟವು ಬಹುಮತವನ್ನು ಸಾಧಿಸದಿದ್ದರೆ, ಅದು ಅತಂತ್ರ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಬಹುಮತವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಧಿಯೊಳಗೆ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕನನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಪ್ರಸ್ತುತ ಸನ್ನಿವೇಶ: ಬಿಜೆಪಿ 240 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ ಆದರೆ, ಅದರ ಮಿತ್ರಪಕ್ಷಗಳೊಂದಿಗೆ ಎನ್‌ಡಿಎ ಒಟ್ಟು 292 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಈ ಬಹುಮತವು ಎನ್‌ಡಿಎ ನಾಯಕರಾಗಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರನ್ನು ಮುಂದಿನ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಿಂದ ಆಹ್ವಾನಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಸರಕಾರ ರಚನೆಗೆ ಹಕ್ಕು: ಹೊಸ ಸರಕಾರ ರಚಿಸುವ ಮುನ್ನ ಈಗಿರುವ ಸರಕಾರ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕು.
ಮುಂದಿನ ಕ್ರಮಗಳು: ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದ ನಂತರ, ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಜೂನ್ 9 ರಂದು ಮೂರನೇ ಅವಧಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಇದು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ನಂತರ ಸತತ ಮೂರು ಅವಧಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಲಿದ್ದಾರೆ.
ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕಾರ ಸಮಾರಂಭ: ಸದನದಲ್ಲಿ ಬಹುಮತ ಸಾಬೀತಾದ ಬಳಿಕ ನೂತನ ಸರ್ಕಾರ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕಾರ ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗುತ್ತದೆ.